Wat is een kroon?
Een kroon is een soort kapje van metaal en/of porselein dat precies past op een beslepen tand of kies. De kroon zit met een speciaal cement aan de tand of kies vastgelijmd. Door een kroon krijgt de tand of kies zijn oorspronkelijk vorm en functie weer terug.
Kroon, een kapje over een tand of kies
Wanneer is een kroon nodig?
Het kan nodig zijn om een kroon te maken om de volgende redenen:
• door tandbederf en/of een zenuwbehandeling kan zo´n groot deel van de kies verloren zijn gegaan, dat er onvoldoende houvast is voor een gewone vulling.
• een tand of een kies is ernstig verkleurd, slecht gevormd of staat niet mooi in de rij. Meestal kan in zo´n geval ook een facing worden gemaakt.
• door een ongeluk is een tand of kies voor een groot deel afgebroken.
Een kroon kan uitkomst bieden bij een afgebroken tand
Wat is een brug?
Een brug is eigenlijk een aantal kronen aan elkaar vastgemaakt. Hij wordt gemaakt ter vervanging van één of meer ontbrekende tanden en/of kiezen. Een brug zit vast aan twee of meer pijlers. Dit zijn de beslepen tanden of kiezen aan weerszijden van de open ruimte van de ontbrekende tand of kies. Een brug bestaat uit twee of meer kronen die precies op deze pijlers passen, en een brugtussendeel, dat bestaat uit één of meer kunsttanden en/of -kiezen, die op de plaats van de open ruimte komen.
Brug : 2 kronen die op de pijlers passen en een brug tussendeel
Wanneer is een brug nodig?
Het kan nodig zijn om een brug te maken om de volgende redenen:
• u kunt niet voldoende kauwen.
• u vindt zo´n open ruimte in de mond niet mooi.
• om de voorkomen dat tanden en/of kiezen scheef gaan staan en/of gaan uitgroeien. Als tanden of kiezen ontbreken, kunnen de tanden of kiezen van de andere kaak in de richting van de open ruimte uitgroeien. Ook kunnen de tanden of kiezen aan weerszijden van de open ruimte naar elkaar toe gaan groeien, waardoor ze scheef gaan staan.
Zijn er verschillende soorten bruggen?
Ja, er zijn drie soorten bruggen:
Gewone brug
Vrij-eindigende brug
Adhesiefbrug
Gewone brug
Bij een gewone brug bevinden zich aan weerszijden van de open ruimte pijlers.
Vrij-eindigende brug
Bij een vrij-eindigende brug bevinden de pijlers zich aan één zijde van de ontbrekende tand of kies.
Adhesiefbrug
Voor een adhesiefbrug hoeft er nauwelijks iets van de vaak nog gave tanden te worden afgeslepen. Daarom wordt een adhesiefbrug aangeraden als de tanden of kiezen aan weerszijden van de open ruimte nog goed zijn. Meestal wordt de adhesiefbrug gebruikt ter vervanging van een of twee tanden. De brug heeft metalen vleugeltjes, die met een speciaal cement vastgeplakt worden aan de binnenzijde van de tanden ernaast. Na het vastlijmen van de brug zijn die metalen vleugeltjes niet zichtbaar, hoewel ze in sommige gevallen wat kunnen doorschemeren. Een adhesiefbrug kan ook dienen als tijdelijke oplossing, bijvoorbeeld als het de bedoeling is om in een later stadium een implantaat aan te brengen. Een groot voordeel is dat, als de adhesiefbrug weer wordt verwijderd, er nooit veel schade aan de andere tanden ontstaat.
Van welk materiaal zijn kronen en bruggen gemaakt?
Er wordt hoofdzakelijk gebruik gemaakt van de volgende materialen:
Metaal
Vaak wordt metaal gebruikt bij kronen en bruggen. Metaal is zeer sterk en slijtvast. Er wordt meestal gebruik gemaakt van een zilver- of goudkleurige legering. Vanwege de kleur wordt het voornamelijk bij de achterste kiezen toegepast.
Porselein
Dit materiaal is tandkleurig en ziet er zeer natuurgetrouw uit. Porselein wordt meestal gebruikt bij kronen op de voortanden.
Metaal-porselein
Hierbij vormt metaal de basis voor de kroon of brug. Over dit metaal heen wordt een laag tandkleurig porselein gebakken, zodat de kroon aan de buitenkant uitziet als een echte tand of kies.
Hoe verloopt de behandeling?
| Afslijpen van de tand of kies Vrijwel altijd wordt er eerst verdoving gegeven. Met de boor wordt vervolgens een deel van de tand of kies afgeslepen, totdat er genoeg ruimte is om een kroon of brug te maken. |
 |
|
 |
Afdruk maken Vervolgens wordt van de hele kaak een afdruk gemaakt. De tandarts brengt daarvoor een afdruklepel met een rubberachtige massa in uw mond. In de afdruk die zo ontstaat, wordt later in het tandtechnisch laboratorium gips gegoten. Zo ontstaat een gipsmodel, waarop uw kroon of brug gemaakt wordt. |
|
| Beetregistratie Hierna voert de tandarts een zogenaamde beetregistratie uit. Hiermee wordt bepaald hoe de tanden en kiezen van de onder- en bovenkaak op elkaar passen. Dit is nodig om te weten hoe hoog de kroon of brug gemaakt moet worden. De tandarts maakt hiervoor een afdruk van de andere kaak en laat u op een plaatje was dichtbijten. |
 |
|
 |
Kleur bepalen van de kroon of brug Als de kroon of brug vóór in de mond staat, heeft deze bijna altijd een tandkleurige buitenlaag (porselein). De juiste kleur is dan heel belangrijk en er moet rustig de tijd voor worden genomen. In sommige gevallen kunt u voor het bepalen van de kleur verwezen worden naar het tandtechnisch laboratorium waar de kroon of brug gemaakt wordt. |
|
| Vastzetten van de kroon of brug Bij de laatste afspraak wordt de kroon of brug gepast en in de mond vastgezet. Aan de binnenzijde van de kroon of brug wordt een snelhardend cement aangebracht. De kroon of brug wordt vervolgens op zijn plaats geschoven en stevig aangedrukt. |
 |
|
Het onderhoud van uw kroon of brug
De dagelijkse mondhygiëne is bij kronen en bruggen extra belangrijk. Vooral het tandvlees rondom de kroon of brug moet goed worden schoongehouden. Een kwetsbare plek is de rand van de kroon of brug. Daar kan gemakkelijk tandplak blijven zitten. Als deze plak blijft zitten, kunnen er gaatjes ontstaan langs de rand van de kroon of brug of het tandvlees kan gaan ontsteken. U moet dus zorgvuldig langs de rand poetsen. Bovendien is het verstandig om ook tandenstokers, flossdraad en/of ragertjes te gebruiken.
Schoonhouden van een brug
Opbouw
Als een tand of kies onvoldoende houvast biedt voor een kroon of een brug, moet er eerst een zogenaamde (gegoten) opbouw worden gemaakt. Dit is een soort pin met daaraan vast een gedeelte dat boven de tand of kies uitsteekt. Een opbouw kan direct door de tandarts worden vervaardigd of in het tandtechnisch laboratorium. De pin wordt in het wortelkanaal vastgelijmd. Over deze opbouw wordt daarna de kroon of brug gemaakt.
 |
 |
|
|
Opbouw
|
Kroon over een opbouw
|
Bronvermelding : www.tandinfo.nl